Renowacja parkietu drewnianego - krok po kroku

Renowacja parkietu drewnianego - krok 1. Materiały

Asortyment niezbędnych materiałów nie jest rozbudowany, a głównym wydatkiem jest lakier do podłóg lub preparat do olejowania. Dopełnieniem będą podkład pod lakier oraz szpachlówka do wypełniania szczelin. Szpachlówkę można sporządzić samodzielnie z pyłu drzewnego i spoiwa (lakieru lub specjalnego preparatu).

Przy odnawianiu podłóg w pomieszczeniach mieszkalnych zaleca się stosowanie lakierów na bazie wody, które szybko schną i nie wydzielają intensywnego zapachu. Dostępne są one w różnych wariantach wykończenia: matowym, półmatowym i z połyskiem. Preparaty do olejowania umożliwiają nadanie podłodze koloru w kilku odcieniach. Drewno można również barwić osobno przy użyciu bejcy.

Dodatkowo potrzebne będą listwy przypodłogowe i elementy montażowe (uchwyty, klipsy, kołki rozporowe), a także progi - jeśli wymagają wymiany. Przydatne okażą się również kity akrylowe w odpowiednim kolorze do maskowania drobnych uszkodzeń, a także preparaty do konserwacji odnowionej podłogi.

Renowacja parkietu drewnianego - krok 2. Narzędzia

Cykliniarka i papier ścierny:

• Cykliniarka: Podstawowym narzędziem jest cykliniarka, którą należy wypożyczyć. Do niej dobieramy odpowiedni papier ścierny, również dostępny w wypożyczalni. Warto kupić papier z zapasem, gdyż podczas pracy może zabraknąć określonej granulacji. Niewykorzystany papier zwykle można zwrócić. Typowy zestaw zawiera papiery o uziarnieniu 36, 60, 80, 100 i 120-150.
• Szlifierki dodatkowe: Do renowacji dużych powierzchni przydają się dodatkowe maszyny z wypożyczalni: szlifierka krawędziowa, a do olejowania - szlifierka tarczowa. Niekiedy urządzenia te można skonfigurować na różne sposoby, wystarczy więc wypożyczyć model z odpowiednim oprzyrządowaniem.

Odkurzacz:

• Niezbędny będzie wydajny odkurzacz. Z reguły wystarczy domowy sprzęt z odpowiednią liczbą worków wymiennych lub model bezworkowy.

Narzędzia ręczne:

• W trudno dostępnych miejscach należy użyć elektronarzędzi ręcznych: szlifierki taśmowej, oscylacyjnej, mimośrodowej lub wielofunkcyjnego elektronarzędzia tnąco-szlifującego.

Politura i narzędzia do olejowania:

• Do wcierania oleju potrzebna będzie polerka z odpowiednim padem. Jeśli jej nie posiadamy, możemy użyć narzędzi ręcznych: uchwytu do papieru ściernego, stalowej lub plastikowej rakli i mopa z wymiennymi padami.

Montaż listew przypodłogowych:

• Do montażu listew przypodłogowych przyda się wiertarka.

Może cię zainteresować

Jak i czym przeprowadzić prace rozbiórkowe przy remontach i modernizacji domu? Czy aluminium można kleić? Jaka farba na zacieki po zalaniu? Profesjonalny system renowacyjny do usuwania wilgoci i pleśni z Twojego domu Jak nie stresować się w czasie budowy? Wymiana okien za grosze. Tak uzyskasz dofinansowanie Zabudowa z płyt gipsowo-kartonowych. Praktyczne porady Jakie płyty, profile i akcesoria będą potrzebne do zabudowy poddasza? Wnętrza w duchu glamour z farbami Tikkurila Jak urządzić sypialnię na poddaszu? Jak urządzić wnętrza w stylu loftowym?

Zobacz więcej Zwiń

Renowacja parkietu drewnianego - krok 3. Sprawdzamy stan posadzki

Przed rozpoczęciem renowacji podłogi drewnianej konieczna jest ocena jej stanu, aby określić zakres prac.

Pierwszym krokiem jest sprawdzenie stabilności posadzki. Należy upewnić się, czy pokrycie podłogowe jest całkowicie przymocowane do podłoża. Jeśli nie ma widocznych deformacji ani wybrzuszeń, a jedynie drobne odstępstwa na niewielkiej powierzchni, podłoga nadaje się do renowacji.

W przypadku starych parkietów układanych na legarach i deskowaniu, które często uginają się i skrzypią, problematyczne może być równe prowadzenie cykliniarki. Deski przybijane do podłoża należy sprawdzić pod kątem wystających gwoździ, które mogą porwać papier ścierny i uszkodzić maszynę. W przypadku podłóg wielokrotnie cyklinowanych należy ocenić grubość deszczułek, aby upewnić się, że kolejne szlifowanie nie odsłoni złączy pióro-wpust lub nadmiernie nie zredukuje warstwy, np. w mozaice podłogowej. Informacje o grubości pokrycia można uzyskać po demontażu listew i progu, jednak nie zawsze jest to miarodajne, ze względu na nierównomierne zużycie podczas wcześniejszych cyklinowań.

Na niemal wszystkich posadzkach drewnianych występują szpary, powstałe w wyniku błędów wykonawczych lub użytkowania. Szczeliny o szerokości 1-2 mm można trwale wypełnić masą szpachlową. W przypadku większych szczelin, które powstają na skutek ruchów drewna i obciążeń, użycie szpachlówki może okazać się niewystarczające, a wypełnienie wykruszy się z czasem.

Renowacja parkietu drewnianego - krok 4. Przygotowujemy wnętrze

Przed rozpoczęciem prac cyklinowania należy usunąć z pomieszczenia wszystkie meble i wyposażenie, a także zdemontować firany i zasłony. Chociaż cyklinowanie jest procesem teoretycznie bezpyłowym, należy liczyć się z zanieczyszczeniem kurzem również sąsiednich pomieszczeń. Zaleca się uszczelnienie drzwi oraz zabezpieczenie folią przedmiotów trudnych do odkurzenia.

Demontaż listew przypodłogowych:

• Listwy przybijane do podłogi należy oderwać przy użyciu łapki ciesielskiej.
• Listwy przykręcane do ściany należy odkręcić lub zdjąć z uchwytów, w zależności od sposobu mocowania.

Zasilanie cykliniarki:

• Cyklinowanie wymaga użycia maszyny o dużej mocy (2-2,5 kW), która najczęściej jest zasilana prądem jednofazowym. Podczas rozruchu maszyny pobór prądu może przekroczyć typowe zabezpieczenia domowej instalacji elektrycznej.
• W takiej sytuacji konieczne będzie zastosowanie jednego z poniższych rozwiązań:
• Ogranicznik pobieranego prądu, tzw. układ miękki start (jeśli wypożyczalnia dysponuje takim urządzeniem).
• Podłączenie maszyny do instalacji elektrycznej w punkcie chronionym zabezpieczeniem nadmiarowoprądowym o większej wartości.

Renowacja parkietu drewnianego - krok 5. Wybieramy maszyny

Cyklinowanie to pierwszy krok w renowacji każdej drewnianej posadzki. Efekt końcowy zależy od wielu czynników, takich jak gatunek drewna, układ desek lub deszczułek, ogólny stan posadzki oraz rodzaj dobranej maszyny.

Niestety, wiele wypożyczalni oferuje przestarzałe cykliniarki bębnowe na papier cięty "z metra", które są trudne w obsłudze dla osób niedoświadczonych. Lepszym i bezpieczniejszym wyborem są cykliniarki walcowe lub taśmowe, przystosowane do papieru ściernego w postaci zamkniętego pierścienia.

Największy komfort pracy zapewniają cykliniarki planetarne, które wykorzystują materiał ścierny w formie krążków mocowanych na rzepy. To rozwiązanie pozwala na dotarcie do trudno dostępnych miejsc, a także zmniejsza ryzyko powstania miejscowych wgłębień, spowodowanych nieostrożną obsługą lub złym stanem technicznym maszyny.

Wybór typu maszyny zależy oczywiście od jej dostępności w okolicy. W dużych miastach warto sprawdzić oferty wypożyczalni nie tylko w pobliżu miejsca zamieszkania. Należy pamiętać, że cykliniarka nie jest lekka - może ważyć nawet ponad 70 kg, co ma znaczenie, jeśli musimy ją wnieść na piętro.

W wypożyczalni zazwyczaj można również zaopatrzyć się w odpowiedni papier ścierny do wybranej maszyny. Potrzebne będą przynajmniej cztery granulacje. W przypadku cykliniarek taśmowych jeden zestaw wystarcza do wycyklinowania 20-25 m2 posadzki, a w przypadku cykliniarek planetarnych 7-8 m2.

Przed rozpoczęciem pracy warto skorzystać ze szkolenia w wypożyczalni, aby nauczyć się obsługi konkretnego modelu maszyny. Szkolenie powinno obejmować informacje o koniecznych regulacjach, wymianie papieru i zasadach prowadzenia maszyny.

Renowacja parkietu drewnianego - krok 6. Cyklinujemy

Pierwsze cyklinowanie. W przypadku niezbyt zniszczonej podłogi pierwsze cyklinowanie można przeprowadzić papierem o uziarnieniu 50-60. Pozwoli to na wstępną ocenę równości podłoża i dobranie odpowiedniego papieru do kolejnych cykli: tego samego lub grubszego (np. 36), jeśli konieczne jest szybsze zniwelowanie nierówności. Kierunek prowadzenia maszyny zależy od układu desek. W przypadku prostego układu pierwsze przejście wykonujemy skośnie do desek, a przy innych wzorach najczęściej równolegle lub pod niewielkim kątem do jednej ze ścian.

Kolejne cykle szlifowania wykonujemy z użyciem coraz drobniejszego papieru (60, 80), prowadząc maszynę w kierunkach wzajemnie prostopadłych. Należy zwracać uwagę na efekt cyklinowania i dostosowywać kąt prowadzenia maszyny.

Podczas cyklinowania należy przestrzegać kilku zasad, aby uniknąć poważniejszych błędów:

• Maszynę zawsze uruchamiać przy podniesionym bębnie roboczym.
• Przewód zasilający powinien znajdować się zawsze po przeciwnej stronie niż kierunek przesuwania cykliniarki.
• Nie pozostawiać pracującego urządzenia w jednym miejscu bez ruchu (cały czas przesuwać).
• Regulację nacisku bębna dostosować do intensywności cyklinowania - większy nacisk ustawić przy szlifowaniu wstępnym.
• Po każdym cyklu szlifowania starannie odkurzyć podłogę i sprawdzić, czy nie ma lokalnych przetarć.
• Worek na pył opróżniać, gdy wypełni się do 1/3 pojemności.
• Sygnałem do wymiany papieru jest zapach palonego drewna i ślady przypaleń na podłodze.

Renowacja parkietu drewnianego - krok 7. Szlifujemy trudne miejsca

Cykliniarka nie jest w stanie zeszlifować całej powierzchni podłogi. W zależności od używanego modelu, nieobrobione pasy pozostają wzdłuż ścian, pod grzejnikami, w narożnikach i innych trudno dostępnych miejscach.

Wykorzystując szlifierkę krawędziową, a nawet ręczną szlifierkę taśmową, można łatwo wyrównać większość z tych powierzchni. Należy przy tym stopniować granulację papieru ściernego, rozpoczynając od grubszego i kończąc na drobniejszym. W narożnikach sprawdzi się wielofunkcyjna szlifierka wibracyjna z trójkątną końcówką roboczą.

Mniej wydajne będzie zastosowanie szlifierki oscylacyjnej lub mimośrodowej, ale i tak znacznie wygodniejsze niż ręczne szlifowanie z użyciem uchwytu do papieru ściernego i jednoczesne zbieranie pyłu odkurzaczem (aby zapobiec przykryciu nim ziaren ściernych).

Renowacja parkietu drewnianego - krok 8. Szpachlujemy szczeliny

Po przedostatnim cyklinowaniu możemy przystąpić do szpachlowania pozostałych uszkodzeń, które nie zniknęły po szlifowaniu. Należy skupić się na wąskich ubytkach (do 2 mm szerokości) oraz szczelinach między klepkami. Do wypełnienia tych miejsc stosuje się szpachlówkę przygotowaną z pyłu drzewnego, pozostałego po ostatnim cyklinowaniu, oraz lakieru lub specjalnego preparatu do szpachlówek.

Istotna jest odpowiednia konsystencja masy wypełniającej. Zbyt płynna szpachlówka zniknie w szczelinie, a zbyt gęsta szybko się wykruszy ze względu na małą zawartość spoiwa. Masa powinna mieć konsystencję masła. Należy ją równomiernie rozprowadzić szpachlą parkieciarską na całej powierzchni. Szczeliny z reguły wypełnia się w 2-3 cyklach, a następnie pozostawia zaszpachlowaną powierzchnię do stwardnienia na czas określony przez producenta lakieru (zwykle ok. godziny).

Ostateczne szlifowanie wykonujemy papierem o granulacji 100-120. Należy zwrócić uwagę na kierunek pracy cykliniarki, który ma wpływ na wygląd podłogi. W przypadku układu w jodełkę maszynę przesuwa się skośnie do deszczułek (w linii wierzchołków złączy), aby wszystkie elementy miały równomierny odcień. Prowadzenie cykliniarki wzdłuż jednego rzędu klepek i poprzecznie względem drugiego pozwala uzyskać efekt zmiennych ocieni - jaśniejszego modułu szlifowanego wzdłużnie i ciemniejszego przy kierunku poprzecznym.

Renowacja parkietu drewnianego - krok 9. Lakierujemy i olejujemy

Po zakończeniu szlifowania i dokładnym odkurzeniu powierzchni, możemy przystąpić do aplikacji lakieru lub oleju. W przypadku lakierowania, pierwszym krokiem jest nałożenie podkładu. Wnika on w drewno, tworząc solidną bazę pod wierzchnie warstwy wykończenia i zapobiegając ciemnieniu podłogi. Podkład może również posłużyć do jej koloryzacji, jeśli chcemy zmienić jej odcień.

Przed ostatecznym naniesieniem preparatu, zaleca się wykonanie próby na niewielkim fragmencie podłogi. Różne gatunki drewna mogą różnie reagować na środki chemiczne stosowane do wykończenia. Podkład aplikujemy wałkiem, wylewając go w niewielkich porcjach i równomiernie rozprowadzając. Podczas tej i kolejnych czynności – lakierowania i olejowania – należy stosować foliowe ochraniacze na buty, aby uniknąć zabrudzenia odnawianej powierzchni i innych pomieszczeń.

Po wyschnięciu podkładu (czas schnięcia podany jest przez producenta na opakowaniu), możemy przejść do lakierowania. Proces ten przebiega analogicznie do nakładania podkładu, z zachowaniem szczególnej uwagi na równomierne rozprowadzanie lakieru. Po stwardnieniu pierwszej warstwy, w zależności od stanu powierzchni i naszych preferencji, możemy nałożyć drugą warstwę lub zmatowić istniejącą i dopiero wtedy zastosować kolejną.

Olejowanie polega na wtarciu w strukturę drewna substancji oleistej, która konserwuje je i nadaje mu estetyczny wygląd. Stanowi ono odpowiednik tradycyjnego zabezpieczania posadzki przez pastowanie. Olej nie tworzy szczelnej powłoki, co pozwala drewnu "oddychać". Dodatkowo, umożliwia łatwą renowację miejscowych uszkodzeń. Prace można wykonać ręcznie lub maszynowo.

W przypadku ręcznego olejowania, za pomocą rakli i półkolistych ruchów, rozprowadzamy wylaną porcję oleju, obserwując równomierność jego wchłaniania. Po wstępnym naniesieniu preparatu, do wykończenia stosujemy mopa z padem nie pozostawiającym włókien.

Najlepsze rezultaty olejowania uzyskuje się na podłogach z desek z drzew iglastych, ze względu na ich luźną strukturę, która dobrze absorbuje olej.

Uwaga! Pady i tkaniny nasączone olejem mogą ulec samozapłonowi podczas składowania. Należy przechowywać je zanurzone w wodzie. Znacznie łatwiej i szybciej przebiega olejowanie przy użyciu maszyny tarczowej z zamocowanym padem, która rozprowadza i wciera olej, zapewniając równomierne nasycenie całej powierzchni podłogi.

Renowacja parkietu drewnianego - krok 10. Matujemy powierzchnię

Matowanie powierzchni wstępnie polakierowanej służy usunięciu szorstkości powstałej na skutek podniesienia się włókien drewna pod wpływem lakieru. Zabieg ten wymaga zastosowania szlifierki tarczowej z siatką ścierną o gradacji 120-150, którą można wypożyczyć w wyspecjalizowanych punktach. Niektóre modele cykliniarek planetarnych również nadają się do tego celu – warto o to zapytać w wypożyczalni.

Szlifowanie drobnoziarnistą siatką ścierną gwarantuje wysoką jakość wykończenia również na powierzchniach olejowanych. W przypadku mniejszych powierzchni można użyć polerek ręcznych lub specjalnych froterek.

Na koniec aplikujemy wierzchnią warstwę lakieru lub oleju. Przed rozpoczęciem prac należy starannie odkurzyć całe pomieszczenie i zapewnić w nim skuteczną wentylację (bez przeciągu).

Renowacja parkietu drewnianego - krok 11. Mocujemy listwy przypodłogowe

Ostatnim etapem renowacji podłogi jest montaż listew przypodłogowych i progów (jeśli są one niezbędne). Stare listwy ćwierćwałkowe zazwyczaj usuwa się. Jeśli jednak są w dobrym stanie, można je odnowić i na przykład przykleić do ściany. Eleganckie wykończenie wymaga jednak zastosowania nowych listew. Do wyboru mamy szeroki wachlarz produktów: od listew PVC, przez listwy z materiałów drewnopochodnych okleinowanych folią lub fornirem, po listwy z litego drewna. Sposób montażu – na klej kontaktowy, uchwyty, klipsy lub wkręty – zależy od rodzaju listew.

Listwy zawsze mocujemy do ściany, zapewniając tym samym swobodę rozszerzania się i kurczenia podłogi pod wpływem zmian wilgotności otoczenia. Aby odnowiona podłoga zachowała swój piękny wygląd na dłużej, konieczne są regularne zabiegi konserwacyjne oraz eliminacja czynników mogących ją uszkodzić.

Pielęgnacja podłóg lakierowanych jest stosunkowo prosta. Wystarczy systematyczne odkurzanie i przecieranie wilgotnym (nie mokrym!) mopem. Do usuwania zabrudzeń należy stosować odpowiednie preparaty przeznaczone do pielęgnacji podłóg lakierowanych.

Podstawowe zabiegi konserwacyjne posadzki olejowanej są analogiczne, jednak ze względu na brak wytrzymałej powłoki ochronnej, podłogi te wymagają systematycznego odnawiania poprzez wcieranie oleju renowacyjnego. Do tego celu można użyć froterki, choć obecnie jest to rzadko spotykany sprzęt.

Cyklinowanie mozaiki, parkietu, desek - rady doświadczonego wykonawcy

fot. otwierająca: Pallmann